Salmonella u psa – objawy, leczenie i zapobieganie

Salmonella kojarzy się głównie z zatruciem pokarmowym u człowieka. Niewiele osób wie, że ta bakteria może zaatakować także psa.

Zakażenie salmonellą u czworonoga może być groźne zarówno dla niego, jak i dla domowników. Tym samym warto wiedzieć, jak je rozpoznać, co je powoduje i jak zapobiegać.

Czy pies może zarazić się Salmonellą?

Salmonelloza u psów nie jest powszechna. Częstość występowania jest wyższa u szczeniąt i populacji hodowlanych. Niestety psy również mogą zarazić się salmonellą, a częstość jej występowania jest znacznie wyższa wśród psów karmionych surową dietą. Najczęściej dochodzi do tego poprzez spożycie surowego mięsa, surowych jaj, nieświeżej karmy lub kontakt z zakażonymi odchodami. Bakteria może występować również w środowisku – w kałużach, na trawie czy w odpadkach na spacerze. Psy mają silniejszy układ pokarmowy niż ludzie, ale nie są całkowicie odporne na salmonellę. Co ważne, pies może być także nosicielem salmonelli – nie mieć żadnych objawów, ale wydalać bakterie z kałem, zarażając ludzi i inne zwierzęta.

Czy można zarazić psa Salmonellą?

Psy mogą zarazić się Salmonellą zarówno przez skażoną żywność, jak i kontakt z bakteriami obecnymi w środowisku. Wystarczy, że pies zje resztki z kosza, surowe mięso z niewiadomego źródła, odchody innego zwierzęcia lub wypije wodę z kałuży. Możliwe jest też zakażenie pośrednie – np. przez brudne miski, ręce opiekuna czy kontakt z nosicielem. To dlatego tak ważne jest dbanie o higienę i unikanie przypadkowego dokarmiania psa czymkolwiek „z ulicy”.

Jak wygląda zatrucie u psa?

Zatrucie salmonellą u psa objawia się najczęściej nagłą biegunką i wymiotami, często pojawiają się też dreszcze, gorączka i niechęć do jedzenia. Zwierzak może być ospały, unikać ruchu, dużo leżeć, pić wodę w nadmiarze lub wręcz przeciwnie – odmawiać picia, co szybko prowadzi do odwodnienia. Kał może mieć nieprzyjemny zapach, być śluzowaty lub z domieszką krwi. W skrajnych przypadkach dochodzi do zaburzeń neurologicznych lub sepsy.

Objawy salmonellozy u psa

Objawy salmonellozy u psa często przypominają zwykłe zatrucie pokarmowe, dlatego łatwo je zbagatelizować. Mogą być bardzo zróżnicowane – od łagodnych po ciężkie, zależnie od wieku, odporności i ogólnego stanu zdrowia zwierzęcia. Najczęstsze objawy to:

• biegunka (często wodnista z domieszką krwi),
• ból brzucha (pies może skomleć przy dotyku lub kulić się),
• wymioty,
• brak apetytu,  
• jadłowstręt,
• osłabienie,
• utrata masy ciała,
• wysoka temperatura ciała (40-41,5 stopnia),
• zmniejszona aktywność fizyczna,
• odwodnienie.
• pogorszenie kondycji i chwiejny chód.

U szczeniąt i psów starszych choroba może przebiegać gwałtownie, a bez leczenia prowadzić do poważnych powikłań, a nawet śmierci. Małe szczenięta mogą zapaść w śpiączkę. Możliwe jest uszkodzenie stawów i mózgu. W przypadku poważnych uszkodzeń śmierć zwierzaka następuje drugiego dnia. U szczeniąt, starszych psów i tych z obniżoną odpornością choroba może przebiegać znacznie ciężej i prowadzić do powikłań, takich jak sepsa czy zapalenie jelit.

Ile trwa salmonelloza u psa?

Przebieg salmonellozy u psa zależy od ogólnego stanu zdrowia i odporności organizmu. Objawy mogą utrzymywać się od kilku dni do nawet dwóch tygodni. Wydalanie Salmonelli z kałem może trwać nawet przez okres co najmniej 6 tygodni! Zakażone zwierzęta nie powinny być wyprowadzane na spacer w miejscach publicznych przez co najmniej miesiąc po ustąpieniu biegunki. U większości psów infekcja mija samoistnie, ale wymaga odpowiedniego leczenia objawowego i opieki. Zlekceważenie choroby może prowadzić do odwodnienia i zagrożenia życia.

Jak weterynarze diagnozują Salmonellę u psów?

Diagnostyka Salmonelli u psów opiera się przede wszystkim na badaniu kału. Weterynarz zleca tzw. posiew bakteriologiczny, który pozwala wykryć obecność bakterii Salmonella w próbce. Badanie to nie tylko potwierdza zakażenie, ale również wskazuje, z jakim szczepem mamy do czynienia i na jakie antybiotyki jest on wrażliwy – co jest kluczowe w przypadku ciężkiego przebiegu choroby.

Czasem, jeśli pies ma silne objawy i szybko się pogarsza, weterynarz może od razu wdrożyć leczenie objawowe, zanim nadejdą wyniki. W trudniejszych przypadkach, szczególnie gdy podejrzewa się uogólnione zakażenie, lekarz może też zlecić dodatkowe badania: morfologię krwi, poziom elektrolitów, CRP (marker stanu zapalnego), a w przypadku odwodnienia – badania biochemiczne oceniające pracę nerek i wątroby.

Warto dodać, że nie każdy pies z Salmonellą będzie miał pozytywny wynik za pierwszym razem – bakterie nie zawsze są obecne w każdej próbce kału. Dlatego czasem konieczne jest powtórzenie badania, zwłaszcza jeśli objawy nie ustępują mimo leczenia. Diagnoza opiera się więc nie tylko na wynikach laboratoryjnych, ale także na wywiadzie, objawach klinicznych i obserwacji zachowania psa.

Czy Salmonellą od psa można się zarazić?

Zoonoza – czyli choroba przenoszona ze zwierząt na ludzi – to w przypadku salmonelli realne zagrożenie. Największe ryzyko zakażenia dotyczy dzieci, seniorów i osób z osłabionym układem odpornościowym. Do zakażenia może dojść np. podczas sprzątania po psie, kontaktu z jego sierścią lub miską, a także przez kontakt z jego odchodami. Dlatego ważne jest, by myć ręce po każdym kontakcie z psem, zwłaszcza jeśli zwierzak ma objawy chorobowe lub jest leczony z powodu infekcji.

Jak leczyć psa z Salmonellą?

Jeśli podejrzewasz u psa salmonellozę, skontaktuj się z weterynarzem. Nie próbuj leczyć psa na własną rękę, zwłaszcza jeśli objawy się nasilają lub trwają kilka dni.

Leczenie salmonellozy u psa zależy od nasilenia objawów, wieku, stanu odporności oraz ogólnego stanu zdrowia zwierzęcia. W większości przypadków salmonella u psa ma postać łagodną i ustępuje samoistnie w ciągu kilku dni, jednak niekiedy przebieg choroby może być ostry, a nawet zagrażający życiu – szczególnie u szczeniąt, psów starszych lub z obniżoną odpornością.

Leczenie objawowe – podstawa terapii

Najważniejsze w leczeniu salmonellozy jest nawadnianie organizmu, ponieważ biegunka i wymioty szybko prowadzą do odwodnienia. U lżej chorych psów wystarczy podawanie wody oraz doustnych preparatów nawadniających zawierających elektrolity. W przypadkach cięższych konieczne może być leczenie dożylne z użyciem kroplówek w warunkach ambulatoryjnych lub szpitalnych.

Zaleca się również przejście na lekkostrawną dietę weterynaryjną, opartą na gotowanym kurczaku, ryżu, marchewce lub specjalną karmę typu gastrointestinal. Taka dieta odciąża jelita i wspomaga regenerację układu pokarmowego.

Leki – kiedy i jakie?

Zgodnie z wytycznymi American Veterinary Medical Association (AVMA) oraz Centers for Disease Control and Prevention (CDC), rutynowe stosowanie antybiotyków w leczeniu salmonellozy u psów nie jest zalecane w łagodnych przypadkach, ponieważ może prowadzić do dłuższego nosicielstwa bakterii i narastania oporności.

Antybiotyki stosuje się wyłącznie w uzasadnionych przypadkach – przy ciężkim przebiegu choroby, u pacjentów z osłabionym układem immunologicznym lub przy wystąpieniu objawów ogólnych (np. gorączki, posocznicy). Najczęściej używane antybiotyki to fluorochinolony (np. enrofloksacyna) lub aminopenicyliny (np. amoksycylina z kwasem klawulanowym) – zawsze na podstawie wyniku posiewu i antybiogramu.

Dodatkowo weterynarze mogą zalecić:

• probiotyki weterynaryjne, wspierające równowagę mikrobioty jelitowej
• leki przeciwzapalne i osłonowe, łagodzące podrażnienie jelit
• preparaty wzmacniające odporność, jeśli pies ma tendencję do nawrotów infekcji

Opieka i profilaktyka domowa

Podczas leczenia pies powinien być izolowany od dzieci, osób starszych i innych zwierząt, ponieważ może wydalać bakterie z kałem nawet do kilku tygodni po ustąpieniu objawów. Ręce należy myć po każdym kontakcie z psem, jego miską czy kuwetą. Wszystkie akcesoria, które miały kontakt z odchodami, należy regularnie dezynfekować.

Czy psy mogą same wyleczyć się z salmonelli?

U zdrowych, dorosłych psów o silnej odporności infekcja Salmonellą może ustąpić samoistnie w ciągu kilku dni. Taki pies może mieć łagodne objawy lub przejść zakażenie bezobjawowo, będąc jednocześnie nosicielem i źródłem zakażenia dla innych. Mimo to nie warto ryzykować – jeśli zauważysz objawy, najlepiej skonsultuj się z weterynarzem, ponieważ niewłaściwe leczenie lub jego brak może prowadzić do odwodnienia lub wtórnych infekcji.

Jak zapobiegać Salmonelli u psa?

Najlepszym sposobem, by chronić psa (i siebie), jest profilaktyka:

• unikaj podawania surowego mięsa, zwłaszcza z niepewnego źródła
• nie zostawiaj miski z karmą na słońcu
• nie pozwalaj psu jeść odpadków, resztek jedzenia z ulicy czy pić z kałuż
• regularnie myj miski, zabawki i legowisko psa
• sprzątaj odchody i myj ręce po każdym spacerze

Jeśli karmisz psa dietą BARF (surowa dieta oparta na mięsie), koniecznie skonsultuj się z weterynarzem i stosuj rygorystyczne zasady higieny – Salmonella w surowym mięsie to realne ryzyko.

Podsumowanie

Salmonella u psa to zagrożenie, które warto znać i rozumieć. Może przebiegać łagodnie, ale może też prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych – zarówno u psa, jak i u człowieka. Objawy często przypominają zwykłe zatrucie, dlatego warto być czujnym i szybko reagować. Leczenie pod okiem weterynarza oraz profilaktyka to klucz do zdrowia pupila i bezpieczeństwa domowników.

Źródła:

Salmonella in Dogs | PetMD, [online, dostęp 24.05.2025]
Bacterial-Associated Diarrhoea in Dogs and Cats – WSAVA2007 – VIN, [online, dostęp 24.05.2025]
Stages Of Salmonella In Dogs – [Vet Explains Pets], [online, dostęp 24.05.2025]